LES SABOTS DE JEAN-PIERRE

Ils savent que je suis pauvre
Et ils ont voulu acheter
Ma conscience, mon vote.

Anem, despachatz-vos, Françonòta,
Fotrassonòta,
Tiratz una paucòta
Del barricon.
La bieurem al canton
De vòstre cabareton,
E passarem la velhada
A faire una parlada
Entretant que la luna siá levada.

Anem ! trinquem
Braves enfants,
La santat per cent ans…
E plus de misèra
Ni mai de guèrra
Entre els òmes sus la tèrra !

Cau pas, tanpauc, èstre jalós
E enchiprós
A causa dels esclopons
Que dimmèrgues passat a la messa estrenère ;
Vos vau contar cossí les auguère :

L’ ase fota se les damandère
A -n aquel coarro bon enfant
Que me sonèt en passant,
Ambe lo mèra al fons del camp…
-« Brave Joan-Pierre, escota,
Tu que n-as pas la gota,
Davala vès aicí jusc’al bòrd de la rota :
Dins aquel bèl cabriolet vernit,
Ve’i saludar nòstre Prefèct, qu’es tant polit,
Tant nòble, tant gorde, tant plan vestit ;
Nascut dins un castèl ont jamai res li manca,
Pòrta dins lo capèl una cocarda blanca
E de la flor de lis es marcat sus una anca… !
Veses, coma es daurat,
Galonat,
Decorat.
Se premena,
E prend la pena
De te portar l’estrena.
Tu qu’ès un brave enfant
E dels nòstres… zò sabèm,
Damanda-li de te donar quicòm…

Es vengut patronar una eleccion novèla
E nos apèla
A formar sa sequèla…

Enquèra comprend pas tot a fèt lo patais,
En classa a Sant-Simon es pas anat jamai.
Mès, ieu, per tu m’esplicarai…
Anem, chut… aquò l’i’s ! zò cau pas dire al fabre,
A1 sartre, a l’esclopièr, a degun, Pierre brave,
Car ieu sabe,
A1 segur, per ma fe ! que seràs escotat
Eisauçat
Sans jagossar.
L’ ocasion, mon amic, ‘queste còp te comanda,
Benlèu jamai n-auràs una favor tant granda,
N-ajas pas paur…Damanda !…

leu respondère tot susprés
-« Mossur, m’escusaretz,
Mès. . . n-ai besonh de res.  »
Quò’s pas atau que te cau faire,
Per plan menar ton afaire,
Fotut badaire !
Anem ! damanda çò que te cau
Per ton ostau
E per tu, grand badau,
E mai per ta femnòta
Tant bravòta
E polidòta !

-E ben ! tenètz, pr’aqueste còp
(Benlèu m’avance tròp)
N-ai besonh que d’un parelh d’esclòps,
Marche pès-nuds dempuèi la fièira ! »

« Qu’a-t’il dit ? » çò faguèt pel trauc de la portièira
Aquel qu’aviá a la botonièira
Pro fer blanc per teular Io clochièr dal Mostièr.
Lo mèra respondèt… E marquèt sul cahièr
D’aquel coarro, « un parelh d’esclòps » de noguièr.

Les esclòps son venguts dins la mèma setmana,
Mès fotra, son tan blancs coma aquel que les dòna,
E diriatz que lo diable l’i tòna,
Dins les esclòps donats
Quand enténdon parlar de Libertat
D’Egalitat e de Fraternitat !

Pour le brave Jean-Pierre,

Jonquières, 1877. Indépendant du Cantal, 12 février 1879

A LA MUSA

Ama de mon país, maire dels Auvernhats,
Tu qu’as tot entendut dins les siècles passats,
Tu que planes amont, pus nalt que las estièlas,
Escota, se te plai, una voès que t’apèla.

Un tieu enfant que vòu cantar
E faire entendre al vesinatge
Lo franc parlar de son vilatge
Te prèga plan de l’escotar

Prèsta-li lo secors de ta musa piaulaira,
Vè’i bufar, cada nuèch, dins son piètre carmèl
E li donar lo biais d’esplicar lo temps vièlh,
Vè’i, pecaire ! vè’i, musa, escota ma pregària.

(Pièce liminaire de La Grammaire et les Poètes de la Langue patoise d’Auvergne )